Khuapi dohnak le khuapi khangh hrawh nak ka hmuhning!

Khuapi dohnak le khuapi khangh hrawh nak ka hmuhning!
=======
Mi tampi nih kan ţih mi le kan phanmi cu khuapi chung dohnak phan sehlaw ralhrang nih Thantlang an khangh bang an khangh ţhan lai i an kan ţhio lai tihi asi. Asi kun ahcun ziah Thantlang kha an khangh dih i an ţhio? ziah Kalay myo hna Mindat hna an khangh in an ţhio lo?

Halkha, Kalay myo zongcu khuachung ah i kah le i doh a um len ko i Karen ram le Kareni ram khuapi hna zong khuachung kahnak a um ve ko i an ţhio in an khangh dih velo? tihi ruah kan hau. Ralhrang i a hriamnam lak ah a ţhabik le an i bochan bikmi cu “mipi nih ka ţih hna seh/fair tihi asi i cu cu mipi cungah tlunter le ngeihter khi an i zuam zungzal.

Cutin kan tih le kan phan tikah kan dohngam ti hnalai lo i an tuahduhmi kha zalong tein an tuahkho lai. Cun khuapi laknak/ an thazang sihnak hmunkhuar lak lo ahcun an tinhmi le saduhthah kha an tlinter thluahmah kolai. Cun Thantlang an khanghnak a ruangbik tiah ka ruahmi(a palh zong ka palh kho i ka palh mi le ingtuar tu cungah hnursuannak a umsual ahcun ka ngaithiam uh) cu;

1. Mipi nih kan inn le lo kan zamtak caah le cu kan zamtak mi chungah an mit thi mi chawhlawn tampi a um caah asi. Cu chawhlawn hna fir le lak duh tikah Inn kha bauh a hau i an bauh mi kha social media ah a kai chom lengmang tikah an nehnang hloh ding in inn kha an khangh lawlaw.

2. Inn ngeitu/ mipi an um tilo cang cun run vengtu le khengkham tu umlo mi inn le lo cu an ruak i khanghnak le ziarngeih nahchuah in an khangh kolai.

3. An sual tuahnak phozar tu mipi an um tilo tikah le mi umlonak inn long kha CNA/CDF minchiat ter duhah an khangh an hrawh hna i an himnak hmun an ser hna.

Cucahcun mipi kan um paoh ahcun an sualnak kha hruhru hranghrang in an tuah ngam lailo i War crime tuah dingah an ngamh naisai lailo. Cutikah mipi nih kan ngamh hna nak le kan duh hnalonak kha an hmuh lai i an lung donghnak tu asi deuh lai. Cucahcun khuapi dohnak hi kan teinak lampi asi, kan ţih mi khi an kan teinak lampi asi ve.

Chin ram khuapi CNA+CDF nih an phomh raulo teah Karen+PDF nih Karen ram i Thailand he chawlehthalnak khuapi Kawhkrate(ကော့ကရိတ်) tuzingah an nam ve. Hihi tulio kan ram dothlennak ah tuahawk a ţhami le a herh bakmi strategy(ဗျူဟာ) asi. မြို့သိမ်း တိုက်ပွဲ Khuapi laknak raldoh hi tulio ah kan herh ngaingai mi asi, hi long nihhin ralhrang lung a donghter lai i teinak foiah kan hmuhlai.

Culo ahcun khuapi himnak le khuapi in an uknak nunter le sauhter kha tulio an hmuitinh nganbik asi. Cu in cun mipi le dothleng tu lung donghter kha an teinak caah an i chiahmi asi caah can sau rauhter lo in thluk hna ding le teihna ding ahcun khuapi/an hmunkhuar pawl doh le lak hi kan i hmaithlak hrimhrim a hau.

CHIN hi Pathian pek mi fingtlang le thingram ruang ah an i har bak mi asi. Hriamnam zatawk in kan pek khawh hna aahcun tuan ah kan tei hna lai.

Khuapi lawng hi SACnih hip aa zuam. Khuate cu CDF CNA nih uk dih asi. Khuapi ah ral kan doh lo ah, ral tei nak lam aum lo. A tu bak tuk in SAC nih khuapi aum lai kan nih khuate kan um lai i, kum 10 leng a rau khawh. Kha bantuk bia kha Party minung le thrid party bia a si.

Dohthlennak Ah Ramchung Ramleng Kan Ṭuanvo Thleidan Thiam A Herh. Tutan khuapau dohthlennak ah ramchung ramleng in mipi kan tho dih. Phundang cun dohthlennak ah aa tel lomi kan um lo ti khawh a si. Kan i telnak zawn tu aa dang cio. Tutan dohthlennak ah ramchung ramleng kan ṭuanvo hi thleidan thiam a herh tuk tiah ka ruah. Ṭuanvo cu kan ngei dih, asinain kei ka ṭuanvo zeidah a si ti thleidan thiam lo ahcun a poi tuk lai. A tlangpi in ramleng kan ṭuanvo hi pali a um.

Pakhatnak: Tangka thawh, tangka hawl! Nifatin in meithal le bomb puak lakah tangka kawlhawl awk a ṭha lo. Cucaah ramleng nih tangka kan thawh, kan kawlhawl a herh. Asinain tangka a thawhtu kan si ruangah duhpaoh in a aukhuang ding kan si lo. Duhmi paoh chim i aukhuan len kha kan ṭuanvo a si lo.

Pahnihnak: Fimthiamnak in bawmh! Ramleng nih kan tangka lawng thawh a za lo. Kan fimthiamnak zong kan thawh rih a herh. IT chan a si bantukin tutan dohthlennak ah IT fimthiamnak hi hmual a ngei tuk. Seh lei thiamnak (mechanic) zong a herh tuk fawn. Ramleng ah mifimthiam tampi kan ngei cang hna. Cu hna nih an fimthiamnak kha dohthlennak ah an hman ve hrimhrim a hau, tampi an hman cangmi zong a um.

SAC nih Russia le China in IT thiamnak tampi aa lak caah Drone zong duh ningin kan hmang kho rih lo. Phone ah kan hlonh (deleted) cangmi zong an hmuh khawh caah tlaih a tongmi an tlawm ti lo. Cucaah IT lei, hriamnam sernak le seh lei fimthiamnak ah ramleng nih biatak tein kan i tel a biapi.

Pathumnak: Thazang pek! Ramchung cu thinphang le thlalau in nifatin caan an hmang. Khatlei ah lungretheih le vansannak aa phua! Hriam a tlaimi si hna seh a tlai lomi si hna seh an taksa le thinlung a ba. Cu caah ramleng lei thazang peknak an herh tuk. Cu ee, kha ee tiah kan vuivai tawnmi khi cu an lungretheihnak a zualtertu an si. Ramchung a ummi hna, a bik in hriam a tlaimi hna caah thazang pek khawh tu i zuam cio a herh.

Palinak: Khuakhan lairelnak ah bawmh! Dohthlennak ah ramchung lei khuakhan lairelnak lawngin tlamtlin a har caah ramleng in biaknak le zatlangbu hruaitu, mifimthiam kan pa/nu le hna nih khuakhan lairelnak ah a si khawh chungin bawmh an herh. Amahbelte a bawmtu kan si ti kha theih peng a hau, bia a khiaktu ah kan i ruah sual lo ding a biapi! Tangka a thawhtu pei kan si cu tiin nawlngeih i timh hi China lungput a si.

China nih cun ram sifak hna kha tangka tampi a pek/cawih a hna i a hnuah sal bantukin a duhmi paoh a tuahter tawn hna. Cu lungput cu kan hrial a herh. Ramchung lei ṭuanvo hna cu chim len hmanh a hau lem lo. A biapi tuk tiah ka ruahmi pahnih bel a um. Pakhatnak cu ramleng in thawhmi tangka hna hi a herhnak zawn ah felfai tein hman ding! Atu tiangah ramleng lei thawhmi tangka a vaivuanmi le a zawn a si lomi ah hmanmi a um len.

A zawn teah hmualngei tein kan hman ahcun ramleng lei zong an tha a bat ko hmanh ah an i hne kho lai. Pahnihnak cu ram le miphun caah nunthap in aa thawhmi le retheih a tuarmi na si ruangah upatnak le thangṭhatnak bia na hmuhmi kha i porhlawtnak le uahnak ah hman hrimhrim lo ding. Zuam chinchin nak tu ah hman ding a si. Credit: Peng Hlawnceu, Salai CP Lian